Sempervivum vicentei Pau

Clasificación

Reino Plantae, filum Tracheophyta, Clase Magnoliopsida, Orden Saxifragales, Familia Crassulaceae, Género Sempervivum

Nomenclatura

Publicación original
Sempervivum vicentei Pau. Bull. Acad. Int. Géogr. Bot. 16: 76 (1906)
Ind. loc.
In fissuris rupium Pico de Urbión ad 2200 alt.
Sinónimos
Sempervivum cantabricum H. Huber in Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 33: 364 (1934)
Sempervivum cantabricum subsp. guadarramense M.C. Sm. in Lagascalia 10(1): 21 (1981), nom. illeg.
Sempervivum cantabricum subsp. urbionense M.C. Sm. in Lagascalia 10(1): 21 (1981), nom. inval.
Sempervivum montanum subsp. camarae Sennen Diagn. Nouv. 267 (1936)
Sempervivum vicentei subsp. cantabricum (H. Huber) Fern. Casas & Muñoz Garm.
Sempervivum vicentei subsp. paui Fern. Casas in Anales Jard. Bot. Madrid 38: 527 (1982)
Sempervivum vicentei subsp. vicentei Pau

Descripción de Sempervivum vicentei

Planta perenne, herbácea, que forma rosetas (2)4-7(9) cm de diámetro, abiertas, subaplanadas, verdes o verde-glaucas. Tallos floríferos de 8-26(34) cm, de pilosoglandulosos a densamente hirsutos.

Hojas basales 10-30(35) x 7-10 mm, de oblongo-lanceoladas a oblanceoladas, obtusas, acuminadas, piloso-glandulosas, con cilios blanquecinos en los márgenes, patentes, ocasionalmente teñidas de púrpura en la parte apical; las caulinares (8)11-32  (2)5-9 mm, lanceoladas, agudas, pilosas. Inflorescencias de 4-12 cm de diámetro, con 5-30(62) flores.

Flores de 15-24 mm de diámetro, 9-12 meras, de rosadas a púrpuras.
Cáliz 4- 5,5(8) mm, de pubescente a hirsuto; segmentos 3,5-5(7) x 1-2 mm, lanceolados, subagudos.
Pétalos 9-13  2-3 mm, linear-lanceolados, agudos.
Nectarios semicirculares.
Estambres con los filamentos de un púrpura rojizo, glabros o pilosos; anteras purpúreas o rosadas.

El fruto es un polifolículo.

Florece de julio a agoto.

Morfología

Fotografías de Sempervivum vicentei

Ezoicreport this adEzoicreport this ad

Hábitat y ecología de Sempervivum vicentei

Crece en grietas de rocas, rellanos, taludes, prados, gleras, indiferente al substrato, desde los 600 a los 2300 m.

¿Cuándo florece?

enero febreromarzo abril mayo junio julio agosto septiembre octubre noviembre diciembre

Tipo biológico

Caméfito. Plantas herbáceas o leñosas que viven varios años y con las yemas por encima del suelo pero a menos de 25 cm de altura. Normalmente son matas. Se pueden reconocer subtipos: fruticosos, sufruticosos, pulvinulados, suculentos, trepadores, reptantes, graminoides, etc.

Requerimientos ecológicos

Luz: No soporta la sombra
Temperatura: Frío; alta montaña, pisos alpino y nival principalmente
Continentalidad: Continental; soporta grandes variaciones de temperatura
Humedad: Suelos muy secos; indicadora de sequedad
Acidez: Suelos ricos en bases; pH 5.5 - 8; indicadora de alcalinidad
Nitrógeno: Suelos muy pobres en nitrógeno

Distribución de Sempervivum vicentei

Endémica de los Montes del N, C y E de la Península Ibérica. Cordillera Cantábrica, sistemas Ibérico y Central.

Mapa de distribución de Sempervivum vicentei


Notice: Trying to access array offset on value of type null in /web/htdocs/www.asturnatura.com/home/naturaleza/ficha.php on line 518

Citas totales: 40. Citas en el mapa: 38
Sólo se muestran como máximo 15 localidades por provincia. Para ver todas las citas visita su mapa en SINFIber.

Lista de localidades

León (Le)
  1. Lugar: montes de Peñalaza, BUSDONGO
    Coordenadas: 42.96795, -5.68864 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 15/07/2020
    Hábitat: Piedra caliza
    Proporcionado por: Manuel A. Rodriguez Diez
    Comentarios: Esta preciosa planta crece a unos 1.700 metros de altura , en una de las oquedades de una gran piedra, sin tierra, situada en una pradera a unos tres metros de altura sobre el nivel del suelo, al llegar al sitio es en lo primero que llama la atención por su belleza.
    Fotografía asociada:
  2. Lugar: , Macizo Occidental de los Picos de Europa
    Coordenadas: 43.18, -4.97 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 14/07/1983
    Altitud: 2113 m
    Proporcionado por: Nava
  3. Lugar: , Macizo Central de los Picos de Europa, C
    Coordenadas: 43.16, -4.83 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 26/08/1983
    Altitud: 1960 m
    Proporcionado por: Nava
  4. Lugar: , Pico Huevo
    Coordenadas: 43.01, -5.52 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 01/08/1979
    Hábitat: Sílice
    Proporcionado por: M.J.López Pacheco
  5. Lugar: , Cueto de Arbas. Leitariegos
    Coordenadas: 43.01, -6.48 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 14/08/1982
    Hábitat: Gleras silíceas
    Altitud: 1379 m
    Proporcionado por: E.Puente
  6. Lugar: , Puerto de Leitariegos
    Coordenadas: 43.01, -6.36 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 02/09/1980
    Hábitat: Gleras
    Altitud: 1432 m
    Proporcionado por: E.Puente
  7. Lugar: , Laguna de Arbas. Leitariegos
    Coordenadas: 43.01, -6.48 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 06/07/1983
    Hábitat: Borde de glera silícea
    Altitud: 1379 m
    Proporcionado por: E.Puente
  8. Lugar: , Pico Muxavén. Lumajo
    Coordenadas: 43, -6.24 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 07/08/1982
    Hábitat: Gleras y pastizales psicroxerófilos silíceos
    Altitud: 1368 m
    Proporcionado por: E.Puente
  9. Lugar: , Pico Huevo
    Coordenadas: 43.01, -5.52 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 01/08/1979
    Hábitat: Sílice
    Altitud: 1761 m
    Proporcionado por: M.J.López Pacheco
  10. Lugar: , Cueto de Arbas. Leitariegos
    Coordenadas: 43.01, -6.48 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 14/08/1982
    Hábitat: Gleras silíceas
    Altitud: 1379 m
    Proporcionado por: E.Puente
  11. Lugar: , Puerto de Leitariegos
    Coordenadas: 43.01, -6.36 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 02/09/1980
    Hábitat: Gleras
    Altitud: 1432 m
    Proporcionado por: E.Puente
  12. Lugar: , Laguna de Arbas. Leitariegos
    Coordenadas: 43.01, -6.48 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 06/07/1983
    Hábitat: Borde de glera silícea
    Altitud: 1379 m
    Proporcionado por: E.Puente
  13. Lugar: , Pico Muxavén. Lumajo
    Coordenadas: 43, -6.24 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 07/08/1982
    Hábitat: Gleras y pastizales psicroxerófilos silíceos
    Altitud: 1368 m
    Proporcionado por: E.Puente
  14. Lugar: , Pico Huevo
    Coordenadas: 43.01, -5.52 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 01/08/1979
    Hábitat: Sílice
    Altitud: 1761 m
    Proporcionado por: M.J.López Pacheco
  15. Lugar: , Cueto de Arbas. Leitariegos
    Coordenadas: 43.01, -6.48 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 14/08/1982
    Hábitat: Gleras silíceas
    Altitud: 1379 m
    Proporcionado por: E.Puente
  16. Lugar: , Puerto de Leitariegos
    Coordenadas: 43.01, -6.36 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 02/09/1980
    Hábitat: Gleras
    Altitud: 1432 m
    Proporcionado por: E.Puente
Asturias (O)
  1. Lugar: Sendero de la "Cueva Ayosa", SOBREFOZ
    Coordenadas: 43.16757, -5.17856 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 16/09/2022
    Hábitat: Planta que crece en la grieta de roca caliza en desnivel hacia el este, asociada con musgos y helecho.
    Altitud: 740 m
    Fenología: --
    Proporcionado por: José Herrera Plaza
    Legit: --
    Determinado por: --
    Comentarios: Planta perenne, herbácea, que forma rosetas (2)4-7(9) cm de diámetro, abiertas, subaplanadas, verdes o verde-glaucas. Tallos floríferos de 8-26(34) cm, de pilosoglandulosos a densamente hirsutos.
    Herbario: --
    Fotografía asociada:
  2. Lugar: Foces del Pino, PINO, EL (MOREDA)
    Coordenadas: 43.10123, -5.52097 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 19/08/2007
    Hábitat: Entre las rocas
    Altitud: 711 m
    Proporcionado por: Mabel Fernández Vega
    Fotografía asociada:
  3. Lugar: Entre la Tolondra y la Almogrera, parque Ubiñas, CAMPO, EL (CAMPOMANES)
    Coordenadas: 42.99991, -5.8806 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 13/07/2008
    Hábitat: Roquedos básicos
    Altitud: 1660 m
    Fenología: Hojas, porte, flor.
    Proporcionado por: César Fernández González
    Fotografía asociada:
  4. Lugar: , Quirós; Sierra del Aramo. Gamonal
    Coordenadas: 43.22, -5.96 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 17/09/1972
    Altitud: 1558 m
    Proporcionado por: F. Navarro
  5. Lugar: , Cangas de Onís; Macizo Occidental de los
    Coordenadas: 43.21, -4.99 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 23/07/1982
    Altitud: 2217 m
    Proporcionado por: Nava
  6. Lugar: , Proaza; Forcadas
    Coordenadas: 43.24, -6.09 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 02/09/1978
    Altitud: 1049 m
    Proporcionado por: Juan José Lastra Menéndez
  7. Lugar: , Somiedo; Alto de la Baba.
    Coordenadas: 43.05, -6.42 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 05/09/1979
    Proporcionado por: Prieto
  8. Lugar: , Puerto de San Isidro
    Coordenadas: 43.1, -5.4 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 05/07/1981
    Hábitat: Roquedos silíceos
    Altitud: 1457 m
    Proporcionado por: J.M.Carballo
  9. Lugar: , Puerto de San Isidro
    Coordenadas: 43.1, -5.4 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 05/07/1981
    Hábitat: Roquedos silíceos
    Altitud: 1457 m
    Proporcionado por: J.M.Carballo
  10. Lugar: , Puerto de San Isidro
    Coordenadas: 43.1, -5.4 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 05/07/1981
    Hábitat: Roquedos silíceos
    Altitud: 1457 m
    Proporcionado por: J.M.Carballo
Palencia (P)
  1. Lugar: , Velilla del Río Carrión, Cardaño de Abajo, pico Espigüete
    Coordenadas: 42.94, -4.79 [Ver en mapa]
    Legit: X. Giráldez, A. Guillén Oterino & E. Rico
    Determinado por: X. Giráldez
  2. Lugar: , Velilla del Río Carrión, Cardaño de Abajo, pico Espigüete
    Coordenadas: 42.94, -4.79 [Ver en mapa]
    Legit: X. Giráldez, A. Guillén Oterino & E. Rico
    Determinado por: X. Giráldez
  3. Lugar: , Velilla del Río Carrión, Cardaño de Abajo, pico Espigüete
    Coordenadas: 42.94, -4.79 [Ver en mapa]
    Legit: X. Giráldez, A. Guillén Oterino & E. Rico
    Determinado por: X. Giráldez
  4. Lugar: , Santibáñez de la Peña, Peña Cueto
    Coordenadas: 42.84, -4.76 [Ver en mapa]
    Legit: X. Giráldez, A. Guillén Oterino & E. Rico
    Determinado por: X. Giráldez
  5. Lugar: , Pico Espiguete, Velilla del Río Carrión,
    Coordenadas: 42.95, -4.78 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 04/08/1992
    Altitud: 1559 m
    Proporcionado por: V.J. Arán & Mª.J. Tohá
Cantabria (S)
  1. Lugar: , Macizo Oriental de los Picos de Europa,
    Coordenadas: 43.21, -4.71 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 04/08/1983
    Altitud: 1839 m
    Proporcionado por: Nava
  2. Lugar: , Macizo Oriental de los Picos de Europa,
    Coordenadas: 43.2, -4.69 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 06/08/1983
    Altitud: 1645 m
    Proporcionado por: Nava
  3. Lugar: , Macizo Oriental de los Picos de Europa,
    Coordenadas: 43.2, -4.71 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 02/08/1983
    Altitud: 1910 m
    Proporcionado por: Nava
  4. Lugar: , Macizo Oriental de los Picos de Europa,
    Coordenadas: 43.2, -4.74 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 10/08/1983
    Altitud: 1989 m
    Proporcionado por: Nava
  5. Lugar: , Macizo Central de los Picos de Europa, E
    Coordenadas: 43.15, -4.81 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 27/08/1983
    Proporcionado por: Nava
Zamora (Za)
  1. Lugar: , Porto, Peña Negra
    Coordenadas: 42.25, -6.79 [Ver en mapa]
    Legit: P. Bariego
    Determinado por: P. Bariego
  2. Lugar: , Porto, Circo de la Surbia
    Coordenadas: 42.23, -6.81 [Ver en mapa]
    Legit: P. Bariego
    Determinado por: P. Bariego
Mapa elaborado en función de los datos procedentes de fotografías georreferenciadas, SINFIber o datos bibliográficos. Las marcas hexagonales corresponden a citas extraídas automáticamente de GBIF.

Provincias en las que aparece:
Le, O, P, S, Za

autóctona [naturalizada] (ocasional) dudosa? protegida!

Ver retícula de GBIF

Colecciones
--:

Curiosidades

Especie extremadamente polimorfa. Sus pautas de variación morfológica no parecen coincidir con áreas geográficas concretas ni ajustarse a las divisiones infraespecíficas propuestas. La distinción, en el rango específico o subespecífico, de las poblaciones de cada uno de los tres macizos montañosos –en el Sistema Ibérico, S. vicentei subsp. vicentei [S. cantabricum subsp. urbionense M.C. Sm. in Lagascalia 10(1): 21 (1981), nom. inval.]; en la Cordillera Cantábrica, S. vicentei subsp. cantabricum (Huber) Fern. Casas & Muñoz Garm. in Fern. Casas, Exsicc. nobis 1: 15 (1978) [S. cantabricum H. Huber in Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 33: 364 (1934); basión.]; y en las sierras de Gredos, Guadarrama y Ayllón, S. vicentei subsp. paui Fern. Casas in Anales Jard. Bot. Madrid 38(2): 527 (1982) [S. cantabricum subsp. guadarramense M.C. Sm. in Lagascalia 10(1): 21 (1981), nom. illeg.]– está basada en diferencias –coloración purpúrea de los ápices foliares, mayor o menor densidad del indumento, grado de curvatura de las hojas– que varían incluso en el seno de una misma población, y que pueden, además, modificarse, hasta cierto punto, en un mismo ejemplar si se somete a cultivo.

La ausencia de caracteres constantes y distintivos en estas variantes hace que su identificación sea azarosa. Sin embargo, no hay argumentos concluyentes que permitan invocar la plasticidad fenotípica como única razón para explicar tal polimorfismo. No debe descartarse la interpretación de que, en realidad, S. vicentei, que presenta un nivel cromosomático tetraploide, sea un agregado hibridógeno polifilético, en cuya formación intervinieron distintas especies de actual distribución alopátrica. La existencia de tres citótipos en S. vicentei –aunque respaldados por escasos recuentos–, que se corresponderían con tres números cromosomáticos de base diferente, en un género donde aparentemente no se han constatado fenómenos de aneuploidía, apuntaría en este sentido. Estas consideraciones aconsejan una postura conservadora dentro del grupo, manteniendo un único taxon, a la espera de estudios que permitan esclarecer su origen.

Glosario de términos

Amento
Inflorescencia racemosa que recuerda a una espiga o racimo pero colgante y con las flores generalmente unisexuales y aclamídeas.
Antera
Parte superior del estambre, más o menos abultada, que contiene el polen
Basal
Propio o relativo de la base.
Caulinar
Relativo al tallo.
Cilio
Pelo pequeño, corto y delgado que aparece generalmente en los bordes de los órganos laminares.
Estambre
Cada uno de los elementos filiformes que forman el androceo u órgano masculino de la flor de las angiospermas y que contiene al menos los sacos polínicos.
Filamento
Parte estéril y filiforme del estambre que sostiene a la antera.
Flor
Conjunto de los órganos sexuales y las envolturas que los protegen (cáliz y corola) en las plantas superiores.
Fruto
Estructura formada a partir del ovario de la flor, una vez fecundados los primordios seminales.
Glabro
Desprovisto de pelos.
Glanduloso
Provisto de glándulas.
Glauco
De color entre verde claro y azulado.
Hirsuto
Cubierto de pelos rígidos y ásperos.
Hoja
Órgano vegetal que surge del tallo o ramas cuya función principal es la asimilación de los hidratos de carbono originados en la fotosíntesis.
Inflorescencia
Conjunto de flores que nacen más o menos agrupadas. Existen dos grandes grupos principales de inflorescencias, las racemosas y las cimosas, que pueden ser simples o compuestas, dependiendo de que el eje principal produzca ramitas unifloras o plurifloras, respectivamente.
Lanceolado
Con forma de lanza, estrechamente elíptico y de estremos apuntados.
Linear
Órgano, largo, estrecho y de bordes paralelos.
Nectario
Órgano capaz de producir néctar.
Oblanceolado
Con forma inversamente lanceolada.
Oblongo
Órgano alargado, más largo que ancho.
Obtuso
No acabado en punta.
Patente
Referido a una rama, flor, sépalo, pétalo, etc., que forma un ángulo muy abierto con el eje sobre el que se inserta.
Perenne
Vegetal que vive tres o más años. Hoja o follaje que se mantiene sobre ella durante más de dos años.
Piloso
Peloso
Roseta
Conjunto de hojas que se disponen muy juntas en el tallo a causa de la brevedad de los entrenudos.
Segmento
Cada una de las divisiones de una hoja pinnatisecta o palmatisecta que alcanza el nervio central.
Seta
Pelo tieso y no muy corto. En algunas gramíneas porción apical de la arista. Nombre popular del cuerpo fructífero de algunos basidiomicetes.
Tallo
Eje de las plantas, más o menos dividido en ramas que soportan las hojas. Puede ser aéreo (epígeo) o subterráneo (hipógeo).
Talo
Se denomina así a todo cuerpo vegetativo pluricelular o polienérgido que no presenta la típica división de un cormo, es decir, que no presenta diferenciación en raíces, tallos y hojas. Es el cuerpo vegetativo de los talófitos.

Bibliografía

Categorías

#plantas#endemismo-iberico#plantas-rupicolas-glericolas

Citar como

MENÉNDEZ VALDERREY, Juan Luis. Sempervivum vicentei. En asturnatura.com [en línea] Num. 364, 19/03/2012 [consultado el 15/5/2023]. Disponible en asturnatura.com.
ISSN 1887-5068

Especie añadida el 06-08-2007
Descripción creada el 19-03-2012
Última modificación el 19-03-2012

Top