Plantago nivalis Boiss.
Clasificación
Reino Plantae, filum Tracheophyta, Clase Magnoliopsida, Orden Plantaginales, Familia Plantaginaceae, Género Plantago
Nomenclatura
- Publicación original
- Plantago nivalis Boiss.. Voy. Bot. Espagne 2: 533, tab. 156 (1841)
- Ind. loc.
- In pratis regionis nivalis ad nives deliquescentes, Sierra Nevada in utroque latere frequens. Alt. 7500-10000. Floret ad nivem deliquescentem. Hab. in Pyrenaeis, Sierra Nevada.
- Etimología de Plantago
- Plantágo, -inis, f. - lat. plantago, -inis f. = muy principalmente, nombre de varias especies del género Plantago L. (Plantaginaceae) -relacionado con lat. planta, -ae f. = planta del pie, etc.; por la forma de las hojas, según dicen-. Así, Ambrosini (1666) nos cuenta: "Es llamada Plantago [por] los autores latinos, vocablo que toman de la planta del pie (a causa de la anchura de sus hojas, las que recuerdan la planta del pie; y asimismo porque las hojas tienen líneas como hechas con arado, semejantes a las que vemos en la planta del pie)".
- Etimología de nivalis
- Del latín nivalis, -e = níveo, de nieve, cubierto de nieve // blanco como la nieve, etc. // bot. nival, piso o subpiso de vegetación que está por encima del límite inferior de las nieves perpetuas; también, las plantas o la vegetación que se halla en dicho piso; y, además, en las zonas bajas, las plantas que florecen cuando todavía hay nieve.
- Sinónimos
- Plantago lanata Lag. & Rodr. in Anales Ci. Nat. 5: 269 (1802), nom. illeg., non Poir.
Plantago lanata var. erectifolia (Willk.) Pilg. in Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 23: 268 (1926)
Plantago thalackeri Pau in Bol. Soc. Aragonesa Ci. Nat. 8: 133 (1909), nom. illeg.
Descripción de Plantago nivalis
Hierba perenne, de 2-6(9) cm, acaule.Hojas 10-60(90) x 5-12 mm, en roseta basal, de lanceoladas a oblongo-lanceoladas, mucronadas, de enteras a débil e irregularmente denticuladas, sésiles, trinervadas, con tomento densamente lanuginoso, blanquecino o argénteo, formado por pelos hasta de 9 mm.
Espiga de 5-12 x 5-12 mm, más o menos subglobosa, compacta; brácteas 3,5-4,5 x 3,2-3,5 mm, más o menos suborbiculares, más o menos planas, de obtusas a algo emarginadas, con nervio medio que alcanza el ápice y amplios márgenes escariosos, de pubescentes a más o menos lanuginosas, provistas de pelos hasta de 2 mm; pedúnculo 1-5 cm, más largo que la espiga, no sulcado, más largo que las hojas, lanuginoso, con pelos hasta de 5 mm.
Sépalos 1,5-3,5 x 0,7-1,5 mm, similares entre sí, soldados solo en la base, de ovales a lanceolados, más o menos agudos, con nervio medio de hasta 1/5 de la longitud del sépalo y márgenes escariosos simétricos, glabros.
Corola con tubo de 3-3,5 mm, liso y glabro; lóbulos 1,6-2 x 0,8-1 mm, lanceolados, agudos, glabros.
Anteras 1,5-1,7 x 0,7-1 mm, blanco-amarillentas; filamentos parduscos.
Pixidio 2-3 x 1,2-2,5 mm, con 2 semillas, glabro. Semillas 1,8-2,4 x 0,8- 1,2 mm, naviculares, canaliculadas en la cara interna.
Florece de julio a agosto.
Morfología
Fotografías de Plantago nivalis
En la galería de fotografías dispones de 1 fotografías de Plantago nivalis
Hábitat y ecología de Plantago nivalis
Pastos en suelos pedregosos y húmedos, pero no encharcados, de reacción ácida; (1800)2300-3200 m.Comportamiento fitosociológico
Es una planta característica de:- Alianza Plantaginion nivalis (clase Nardetea strictae, orden Nardetalia strictae) . Prados acidófilos altimontanos de Sierra Nevada.. Son características Agrostis nevadensis, Armeria splendens, Cirsium gregarium, Gentiana pneumonanthe subsp. depressa, Gentiana verna subsp. sierrae, Hieracium pilosella subsp. tricholepium, Leontodon carpetanus subsp. nevadensis, Leontodon xnivatensis, Lotus glacialis, Luzula hispanica subsp. nevadensis, Meum athamanticum var. nevadense, Phleum abbreviatum, Plantago nivalis, Plantago radicata subsp. granatensis, Potentilla nevadensis subsp. condensata, Ranunculus acetosellifolius, Ranunculus demissus var. hispanicus
¿Cuándo florece?
enero febreromarzo abril mayo junio julio agosto septiembre octubre noviembre diciembre
Distribución de Plantago nivalis
Endemismo de Sierra Nevada.Mapa de distribución de Plantago nivalis
Citas totales: 36. Citas en el mapa: 16
Sólo se muestran como máximo 15 localidades por provincia. Para ver todas las citas visita su mapa en SINFIber.
Lista de localidades
Granada (Gr)
- Lugar: , Güejar Sierra
Coordenadas: 37.18008, -3.33404 [Ver en mapa]
Fecha de observación : 18/05/2005 - Lugar: , Güejar Sierra
Coordenadas: 37.17612, -3.36259 [Ver en mapa]
Fecha de observación : 18/05/2005 - Lugar: , Capileira
Coordenadas: 37.00795, -3.32322 [Ver en mapa]
Fecha de observación : 30/06/2000 - Lugar: , Trevélez
Coordenadas: 37.0968, -3.25955 [Ver en mapa]
Fecha de observación : 01/09/2000 - Lugar: , Güejar Sierra
Coordenadas: 37.08348, -3.30761 [Ver en mapa]
Fecha de observación : 01/09/2000 - Lugar: , Alpujarra de la Sierra
Coordenadas: 37.06945, -3.13982 [Ver en mapa]
Fecha de observación : 01/09/2000 - Lugar: , Trevélez
Coordenadas: 37.11091, -3.26433 [Ver en mapa]
Fecha de observación : 06/06/2002 - Lugar: , Güejar Sierra
Coordenadas: 37.17572, -3.36363 [Ver en mapa]
Fecha de observación : 27/07/2005 - Lugar: , Güejar Sierra
Coordenadas: 37.17535, -3.36263 [Ver en mapa]
Fecha de observación : 27/07/2005 - Lugar: , Güejar Sierra
Coordenadas: 37.18999, -3.28422 [Ver en mapa]
Fecha de observación : 03/07/2000 - Lugar: , Güejar Sierra
Coordenadas: 37.12881, -3.27151 [Ver en mapa]
Fecha de observación : 28/07/2000 - Lugar: , Trevélez
Coordenadas: 37.04223, -3.29261 [Ver en mapa]
Fecha de observación : 28/07/2000 - Lugar: , Aldeire
Coordenadas: 37.10909, -3.11337 [Ver en mapa]
Fecha de observación : 10/06/2001 - Lugar: , Capileira
Coordenadas: 37.04479, -3.32469 [Ver en mapa]
Fecha de observación : 10/07/2001 - Lugar: , Trevélez
Coordenadas: 37.10382, -3.23959 [Ver en mapa]
Fecha de observación : 10/07/2001 - Lugar: , Dílar
Coordenadas: 37.05057, -3.37954 [Ver en mapa]
Fecha de observación : 08/08/2003
Mapa elaborado en función de los datos procedentes de fotografías georreferenciadas, SINFIber o datos bibliográficos. Las marcas hexagonales corresponden a citas extraídas automáticamente de GBIF.
Provincias en las que aparece:
Gr
autóctona [naturalizada] (ocasional) dudosa? protegida!
Provincias en las que aparece:
Gr
autóctona [naturalizada] (ocasional) dudosa? protegida!
Glosario de términos
- Acaule
- Planta de tallo corto, aparentemente inexistente.
- Amento
- Inflorescencia racemosa que recuerda a una espiga o racimo pero colgante y con las flores generalmente unisexuales y aclamídeas.
- Antera
- Parte superior del estambre, más o menos abultada, que contiene el polen
- Basal
- Propio o relativo de la base.
- Canaliculado
- Acanalado, provisto de canalículos.
- Corola
- Verticilo interno del perianto heteroclamídeo, constituido por el conjunto de los pétalos de una flor.
- Denticulado
- Dícese de los órganos foliáceos con dientes muy menudos.
- Emarginado
- Provisto de un escote o muesca poco profrunda.
- Escarioso
- De consistencia membranosa, más o menos seco y rígido y por lo general transparente.
- Espiga
La espiga es una inflorescencia racemosa simple de flores sésiles. Se diferencia del racimo únicamente porque sus flores carecen de pedicelo o es tan corto que se toma por inexistente. Las espigas de las gramíneas (como los cereales), no se toman como este tipo de inflorescencia, ya que son de tipo compuesto: espigas de espiguillas. Plantas con inflorescencia en espiga la tienen como ejemplo el llantén (Plantago) o la verbena (Verbena).
La espiga compuesta es una espiga de espigas; de una espiga en lugar de flores aparecen otras espigas, como pasa en algunas gramíneas.
- Filamento
- Parte estéril y filiforme del estambre que sostiene a la antera.
- Flor
- Conjunto de los órganos sexuales y las envolturas que los protegen (cáliz y corola) en las plantas superiores.
- Glabro
- Desprovisto de pelos.
- Globoso
- De forma más o menos esférica.
- Hierba
- Planta no lignificada o poco.
- Hoja
- Órgano vegetal que surge del tallo o ramas cuya función principal es la asimilación de los hidratos de carbono originados en la fotosíntesis.
- Irregular
- Flor, cáliz, corola, ovario, etc., asimétrico o zigomorfo.
- Lanceolado
- Con forma de lanza, estrechamente elíptico y de estremos apuntados.
- Lanuginoso
- Lanoso.
- Lobo
- División poco profunda y más o menos redondeada de un órgano laminar. Suele usarse más comúnmente lóbulo.
- Mucronado
- Provisto de un mucrón.
- Navicular
- Órgano con forma de barquita o navícula.
- Nervado
- Provisto de nervios conspicuos.
- Nervio
- Cada uno de los haces vasculares que se hallan en la lámina de una hoja u otros órganos de naturaleza foliar.
- Oblongo
- Órgano alargado, más largo que ancho.
- Obtuso
- No acabado en punta.
- Orbicular
- Circular, redondeado.
- Oval
- Con forma de óvalo o elipse poco excéntrica.
- Pelo
- Tricoma alargado a modo de hebra o cerda que se encuentra en diversos órganos.
- Perenne
- Vegetal que vive tres o más años. Hoja o follaje que se mantiene sobre ella durante más de dos años.
- Pixidio
- Fruto sincárpico capsular, circunciso y en el que la parte superior se separa en una sola pieza llamada opérculo.
- Regular
- Flor, cáliz, corola, ovario, etc., que tiene más de dos planos de simetría, actinomorfo.
- Roseta
- Conjunto de hojas que se disponen muy juntas en el tallo a causa de la brevedad de los entrenudos.
- Semilla
- Estructura vegetal en la que se encuentra el embrión en estado de vida latente acompañado o no de tejido nutricio y protegido por cubiertas. Procede del rudimento seminal y en las angiospermas está en el interior de un fruto.
- Seta
- Pelo tieso y no muy corto. En algunas gramíneas porción apical de la arista. Nombre popular del cuerpo fructífero de algunos basidiomicetes.
- Soldado
- Dicho de dos órganos, concrescentes, unidos entre sí.
- Suborbicular
- Con forma de medio círculo.
- Sulcado
- Provisto de surcos.
- Tomento
- Conjunto de pelos cortos y generalmente ramificados dispuestos densamente..
- Tubo
- Parte inferior soldada de algunos cálices y corolas.
Bibliografía
Categorías
#plantas#endemismo-iberico#plantas-pastizales-alta-montana-matorrales-pulviniformes-megaforbios
Citar como
MENÉNDEZ VALDERREY, Juan Luis. Plantago nivalis. En asturnatura.com [en línea] Num. 601, 03/10/2016 [consultado el 15/5/2023]. Disponible en asturnatura.com.
ISSN 1887-5068
Especie añadida el 11-09-2016
Descripción creada el 03-10-2016
Última modificación el 03-10-2016