Viola rupestris F.W. Schmidt

Clasificación

Reino Plantae, filum Tracheophyta, Clase Magnoliopsida, Orden Violales, Familia Violaceae, Género Viola

Nomenclatura

Publicación original
Viola rupestris F.W. Schmidt. Neuere Abh. Königl. Böhm. Ges. Wiss. 1: 60 (1791)
Ind. loc.
Habitat in montosis petrosis, & siccis montanis sylvis. In saxis Moldavae, circa Pragam in fissuris rupium ad St. Procopium; in monte Schwanberg & Schafberg circuli Pilsnensis, &c
Etimología de Viola
Del latín viola, -ae f. = violeta (Viola sp.), principalmente la violeta de olor (V. odorata L.); también y secundariamente, otras plantas, como el alhelí blanco (Matthiola incana (L.) R. Br., crucíferas] o el alhelí amarillo (Cheiranthus cheiri L., crucíferas)
Etimología de rupestris
Del latín rupestris, -e = rupestre, que vive sobre las rocas [lat. rupes, -is f. = roca, peñasco]
Sinónimos
Viola arenaria DC.

Descripción de Viola rupestris

Planta perenne, herbácea, 2-6(15) cm, caulescente, con roseta de hojas basilares, en general cortamente indumentada -sobre todo en pecíolos y pedúnculos-, pero a veces glabra.

Hojas con limbo de (0,5)1-2(3,5) x 0,6-1,8(2,8) cm, de suborbiculares a subovadas, más o menos acorazonadas en la base, de seno abierto, obtusas o no, de margen levemente crenado o subentero, un tanto coriáceas y de un verde azulado, como caso normal con escasas inclusiones epidérmicas de taninos floroglucínicos; estípulas más o menos ovado-lanceoladas, con 2-5 pares de fimbrias -las superiores, de base ancha y bastante largas (2-3 mm)-. Pedúnculos proporcionalmente largos, bracteados en su parte superior.
Flores inodoras.
Sépalos 4-7(10) x 1-1,5(2) mm, ovado-lanceolados, agudos y algo curvados; apéndices 0,5-1(2) mm.
Pétalos de un violeta más bien pálido; el inferior de (8)11-13(16) mm; espolón 2-4 x 1,5-2,5 mm, relativamente largo y grueso, de color más claro aún. Ovario normalmente indumentado; estilo 1,6-2 mm, pequeño, de ápice apenas papiloso y pico estigmático corto (c. 0,5 mm).

Fruto en cápsula en pedúnculo erecto, de 6-8 x 4-6 mm, ovoidea, más o menos aguda, subtrígona, como caso general indumentada. Semillas 1,5-2 mm, de color pardo obscuro; eleosoma 0,2-0,4 mm, corto.

Florece de marzo a julio.

Morfología

Fotografías de Viola rupestris

Ezoicreport this adEzoicreport this ad

Hábitat y ecología de Viola rupestris

Pastos en litosuelos preferentemente calizos; (100)500-2200(2600) m.

Comportamiento fitosociológico

Es una planta característica de:

¿Cuándo florece?

enero febreromarzo abril mayo junio julio agosto septiembre octubre noviembre diciembre

Tipo biológico

Hemicriptófito. plantas herbáceas con las yemas de recambio en la superficie del suelo o inmediatamente debajo. Pueden ser cespitosos, rosulados,erectos, trepadores, etc.

Requerimientos ecológicos

Luz: Crece a plena luz aunque soporta sombra
Temperatura: Frescor, piso subalpino principalmente
Continentalidad: Suboceánica; no soporta heladas tardías ni temperaturas extremas
Humedad: Suelos húmedos o muy húmedos; indicadora de humedad
Acidez: Suelos ricos en bases; pH 5.5 - 8; indicadora de alcalinidad
Nitrógeno: Suelos muy pobres en nitrógeno

Distribución de Viola rupestris

Gran parte de Europa, Cáucaso, N y C de Asia, Himalaya y N de América. Cuadrante NE de la Península Ibérica y zonas calizas altas de la Cordillera Cantábrica

Mapa de distribución de Viola rupestris

Citas totales: 16. Citas en el mapa: 16
Sólo se muestran como máximo 15 localidades por provincia. Para ver todas las citas visita su mapa en SINFIber.

Lista de localidades

Burgos (Bu)
  1. Lugar: , Valle de Mena, Tres Concejos, areniscas, pastizales de cumbre
    Coordenadas: 43.19, -3.26 [Ver en mapa]
    Legit: P. Bariego & A. Gastón
    Determinado por: P. Bariego
Huesca (Hu)
  1. Lugar: Alrededores del Cerler, CERLER
    Coordenadas: 42.55604, 0.56203 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 10/07/2014
    Hábitat: Pasto pedregoso
    Altitud: 2078 m
    Proporcionado por: César Fernández González
    Fotografía asociada:
León (Le)
  1. Lugar: , Molinaferrera
    Coordenadas: 42.37, -6.15 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 11/05/1978
    Altitud: 1038 m
    Proporcionado por: F.Llamas
  2. Lugar: , MAcizo Occidental de los Picos de Europa, base de la canal del Perro
    Coordenadas: 43.17, -4.97 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 28/07/1983
    Altitud: 2015 m
    Proporcionado por: H.S. Nava
  3. Lugar: , MAcizo Occidental de los Picos de Europa. Pedriza de Carbanal
    Coordenadas: 43.19, -4.96 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 16/07/1983
    Altitud: 1960 m
    Proporcionado por: H.S. Nava
Asturias (O)
  1. Lugar: , Somiedo; Mortera del Coto
    Coordenadas: 42.96, -6.18 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 13/08/1978
    Altitud: 1289 m
    Proporcionado por: J.A. Fdez. Prieto
  2. Lugar: , Cabrales; Macizo Central de los Picos de Europa. Vega de Urriellu
    Coordenadas: 43.2, -4.82 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 22/07/1984
    Altitud: 2030 m
    Proporcionado por: H.S. Nava
  3. Lugar: , Cangas de Onís; Macizo Occidental de los Picos de Europa. Cuesta de Cebolleda
    Coordenadas: 43.21, -4.99 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 23/07/1982
    Altitud: 2217 m
    Proporcionado por: H.S. Nava
Cantabria (S)
  1. Lugar: , MAcizo Central de los Picos de Europa, boca del Jou Oscuro
    Coordenadas: 43.16, -4.85 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 25/08/1983
    Altitud: 2252 m
    Proporcionado por: H.S. Nava
  2. Lugar: , MAcizo Central de los Picos de Europa, Lloroza
    Coordenadas: 43.16, -4.82 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 26/08/1983
    Altitud: 1882 m
    Proporcionado por: H.S. Nava
  3. Lugar: , Aliva; Macizo Central de los Picos de Europa
    Coordenadas: 43.17, -4.8 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 14/08/1983
    Altitud: 1739 m
    Proporcionado por: H.S. Nava
  4. Lugar: , MAcizo Oriental de los Picos de Europa, Horcada tras la Cueva
    Coordenadas: 43.2, -4.74 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 09/08/1983
    Altitud: 1989 m
    Proporcionado por: H.S. Nava
  5. Lugar: , Macizo Oriental de los Picos de Europa. debajo del Grajel de Arriba
    Coordenadas: 43.2, -4.74 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 02/08/1983
    Altitud: 1989 m
    Proporcionado por: H.S. Nava
  6. Lugar: , MAcizo Oriental de los Picos de Europa. Debajo de Torra del Grajal
    Coordenadas: 43.2, -4.72 [Ver en mapa]
    Fecha de observación : 03/08/1983
    Altitud: 1987 m
    Proporcionado por: H.S. Nava
Teruel (Te)
  1. Lugar: , Beceite, Pantano de la Peña
    Coordenadas: 40.79, 4 [Ver en mapa]
    Legit: X. Giráldez
    Determinado por: X. Giraldez
Zamora (Za)
  1. Lugar: , Tábara, monte Las Fuentes
    Coordenadas: 41.81, -5.97 [Ver en mapa]
    Legit: P. Bariego
    Determinado por: P. Bariego
Mapa elaborado en función de los datos procedentes de fotografías georreferenciadas, SINFIber o datos bibliográficos. Las marcas hexagonales corresponden a citas extraídas automáticamente de GBIF.

Provincias en las que aparece:
(Ab), B, Bu, Cs, Cu, Ge, Gu, Hu, L, Le, Na, O, P, S, So, T, Te, V, (Vi), Z, Za

autóctona [naturalizada] (ocasional) dudosa? protegida!

Ver retícula de GBIF

Glosario de términos

Basilar
Propio o relativo de la base.
Bracteado
Provisto de brácteas.
Caulescente
Provisto de tallo aparente.
Crenado
Dicho del margen de una estructura foliar, que presenta dientes redondeados u orlado de pequeños festones.
Eleosoma
Reserva exterior de materias nutritivas grasas que tienen algunas semillas.
Entero
Referido a los órganos laminares que tienen los bordes lisos, sin entrantes ni salientes.
Erecto
Órgano dispuesto en posición vertical o casi vertical.
Estilo
Parte superior del ovario del gineceo de las angiospermas, más o menos filiforme y que sostiene uno o varios estigmas.
Fimbria
Porción de un órgano laciniada o dividida en segmentos muy finos.
Flor
Conjunto de los órganos sexuales y las envolturas que los protegen (cáliz y corola) en las plantas superiores.
Fruto
Estructura formada a partir del ovario de la flor, una vez fecundados los primordios seminales.
Glabra
Desprovista de pelos.
Hoja
Órgano vegetal que surge del tallo o ramas cuya función principal es la asimilación de los hidratos de carbono originados en la fotosíntesis.
Lanceolado
Con forma de lanza, estrechamente elíptico y de estremos apuntados.
Limbo
Parte laminar de una hoja u otro órgano foliáceo. Parte libre o laminar de un pétalo situada al extremo del tubo de una corola gamopétala.
Margen
Borde de una hoja u órgano laminar.
Obtuso
No acabado en punta.
Orbicular
Circular, redondeado.
Ovado
Órgano laminar que tiene forma de huevo, con la parte inferior más ancha.
Ovario
Parte basal del pistilo, generalmente engrosada, en cuyo interior se encuentran los primordios seminales.
Ovoide
Órgano macizo o copa de un árbol que tiene forma de huevo.
Papiloso
Cubierto o provisto de papilas.
Perenne
Vegetal que vive tres o más años. Hoja o follaje que se mantiene sobre ella durante más de dos años.
Piloso
Peloso
Roseta
Conjunto de hojas que se disponen muy juntas en el tallo a causa de la brevedad de los entrenudos.
Semilla
Estructura vegetal en la que se encuentra el embrión en estado de vida latente acompañado o no de tejido nutricio y protegido por cubiertas. Procede del rudimento seminal y en las angiospermas está en el interior de un fruto.
Seno
Entrante formado por dos partes de una hoja u otro órgano.
Seta
Pelo tieso y no muy corto. En algunas gramíneas porción apical de la arista. Nombre popular del cuerpo fructífero de algunos basidiomicetes.
Suborbicular
Con forma de medio círculo.
Talo
Se denomina así a todo cuerpo vegetativo pluricelular o polienérgido que no presenta la típica división de un cormo, es decir, que no presenta diferenciación en raíces, tallos y hojas. Es el cuerpo vegetativo de los talófitos.
Tanino
Sustancia astringente que se encuentra en la corteza de algunas plantas.

Categorías

#plantas#plantas-pastizales-alta-montana-matorrales-pulviniformes-megaforbios

Citar como

MENÉNDEZ VALDERREY, Juan Luis. Viola rupestris. En asturnatura.com [en línea] Num. 513, 26/01/2015 [consultado el 16/5/2023]. Disponible en asturnatura.com.
ISSN 1887-5068

Especie añadida el 04-08-2009
Descripción creada el 26-01-2015
Última modificación el 26-01-2015

Top